Chwościk buraka (Cercospora beticola) to jedna z najgroźniejszych chorób grzybowych atakujących buraki cukrowe. Jest powszechnie znany jako chwościk buraczany, a jego obecność w plantacjach może prowadzić do poważnych strat plonów, sięgających nawet 50%. Skuteczne zwalczanie chwościka w burakach cukrowych wymaga szybkiej diagnostyki, zastosowania odpowiednich środków ochrony roślin oraz profilaktyki agrotechnicznej.
Objawy chwościka buraka
Pierwsze objawy chwościka buraka można zauważyć zwykle w drugiej połowie lata. Na liściach buraka pojawiają się drobne, szarobrązowe plamki otoczone czerwonawą obwódką. W miarę postępu choroby, plamy się zlewają, a liście stopniowo zasychają i zamierają. To prowadzi do ograniczenia powierzchni asymilacyjnej, a co za tym idzie – zmniejszenia plonów i zawartości cukru w korzeniach.
Czym zwalczać chwościka buraka?
Zwalczanie chwościka buraka wymaga kompleksowego podejścia:
- Oprysk na chwościka – fungicydy
Najskuteczniejszą metodą ochrony jest stosowanie fungicydów na chwościka. Do najczęściej wykorzystywanych substancji czynnych należą:
- Tiofanat metylowy
- Protiokonazol
- Difenokonazol – np. Dafne 250 EC
- Fenpropidyna
- Azoksystrobina
Dobrze dobrany oprysk na chwościka buraka powinien być wykonany w momencie pojawienia się pierwszych objawów choroby. W przypadku dużego zagrożenia zaleca się stosowanie mieszanin preparatów o różnych mechanizmach działania, aby zminimalizować ryzyko uodpornienia patogenu.
- Środki ochrony roślin
Na rynku dostępne są liczne środki na chwościk buraka cukrowego. Warto wybierać preparaty zarejestrowane do stosowania w burakach, najlepiej takie, które łączą kilka substancji czynnych i mają przedłużone działanie.
- Zabiegi profilaktyczne
Zwalczanie chwościka w burakach nie ogranicza się tylko do oprysków. Istotną rolę odgrywa również:
- Płodozmian – unikanie uprawy buraka cukrowego na tym samym stanowisku częściej niż co 3–4 lata.
- Niszczenie resztek pożniwnych – ogranicza źródła infekcji.
- Dobór odmian tolerancyjnych – niektóre odmiany buraka cukrowego wykazują większą odporność na chwościka.
Kiedy i jak stosować oprysk?
Oprysk przeciwko chwościkowi buraka powinien być przeprowadzony prewencyjnie lub natychmiast po zauważeniu pierwszych objawów. Zwykle przypada to na przełom lipca i sierpnia. Zabieg warto powtórzyć po 2–3 tygodniach, szczególnie przy dużym nasileniu choroby.
Podsumowanie
Chwościk buraka cukrowego to poważne zagrożenie dla upraw buraka. Zwalczanie tej choroby wymaga stosowania odpowiednich środków ochrony roślin – przede wszystkim fungicydów – oraz przestrzegania zasad dobrej praktyki rolniczej. Regularne monitorowanie plantacji, szybka reakcja i odpowiednio dobrany oprysk na chwościka to klucz do sukcesu w ochronie buraków przed stratami plonów.
