Jeśli dostęp danego kraju do Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication, czyli SWIFT, zostanie odcięty, może się okazać, że nie jest on w stanie przeprowadzać normalnych transakcji w gospodarce międzynarodowej.
Podobna sytuacja miała miejsce w Iranie po nałożeniu przez UE sankcji na banki tego kraju w 2012 roku. Spowodowało to znaczące skutki ekonomiczne dla kraju, jego banków i obywateli.
Czym jest SWIFT?
SWIFT to globalna sieć komunikatów finansowych, która łączy tysiące banków i innych instytucji finansowych na całym świecie. Jest to spółdzielnia z siedzibą w Belgii i jest nadzorowana przez wiele rządowych systemów bankowych, w tym System Rezerwy Federalnej, Europejski Bank Centralny i Narodowy Bank Belgii.
Sieć komunikacyjna służy do przekazywania płatności i innych instrukcji między nadawcą a odbiorcą. W przeciwieństwie do innych sieci, które zostały stworzone, aby zastąpić teleks, który przesyłał instrukcje płatnicze za pomocą obwodów telefonicznych, SWIFT jest ogólnoświatową siecią instytucji międzyfinansowych, która nie jest cenzurowana.
Oprócz umożliwienia bezpiecznego handlu międzynarodowego, Swift pomaga również swoim użytkownikom w wypełnianiu ich obowiązków w zakresie przestrzegania krajowych i międzynarodowych przepisów dotyczących sankcji, w tym przepisów dotyczących znajomości klienta (KYC), przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy i innych. Na przykład może dostarczać pulpity nawigacyjne, które śledzą działania biznesowe, oraz raporty, które pomagają użytkownikom ocenić zgodność z różnymi prawami i przepisami.
Dlaczego sankcje SWIFT są ważne?
Stowarzyszenie na rzecz Światowej Międzybankowej Telekomunikacji Finansowej (SWIFT) to globalna sieć płatnicza, która umożliwia bankom przesyłanie pieniędzy między sobą. Jest nadzorowana przez kilka banków centralnych, w tym USA, Wielką Brytanię, Francję i Niemcy.
Sieć jest tak powszechnie używana, że uważa się ją za standardowy sposób przekazywania pieniędzy na świecie. W marcu 2022 roku, na prośbę rządów USA, UE i Kanady, SWIFT odłączył od swojej sieci szereg rosyjskich banków w odpowiedzi na inwazję Rosji na Ukrainę.
Rosja może jednak nadal korzystać z innego systemu wysyłania i odbierania płatności, takiego jak System Przekazywania Komunikatów Finansowych (SPFS) lub chiński Międzybankowy System Płatności Transgranicznych (CIPS). Te alternatywy mogą nie zakłócić zdolności Rosji do dokonywania płatności za granicą, ale z pewnością spowolniłyby te płatności i odcięłyby znaczną część jej eksportu, jak podaje Carnegie Moscow Center.
Jak działają sankcje SWIFT?
SWIFT to globalny system komunikacyjny, który łączy tysiące banków na całym świecie. Nie przenosi pieniędzy, ale umożliwia bankom przesyłanie wiadomości i instrukcji płatniczych ponad granicami.
Jest to krytyczna część pionu światowych finansów i ważne jest, aby zrozumieć, jak działałby zakaz dostępu rosyjskich banków do SWIFT. Odciąłoby to od razu gospodarkę Rosji i mogłoby mieć poważne konsekwencje również w Europie.
Istnieją jednak alternatywy dla SWIFT, do których Rosja i inne kraje mogą się przekonać. Należą do nich chińskie systemy płatności, które są zaprojektowane tak, by ułatwiać transakcje w innych walutach i nie są związane z dolarem.
Jakie są konsekwencje sankcji SWIFT?
Zakaz korzystania ze SWIFT zamraża, przynajmniej tymczasowo, zdolność banku do przeprowadzania transakcji finansowych. Oznacza to, że nie może on przeprowadzać transakcji z obcokrajowcami, wypełniać zobowiązań, otrzymywać płatności za eksport lub udzielać krótkoterminowych kredytów na import.
Ekonomiczne konsekwencje zakazu są ogromne i wpływają na całą globalną gospodarkę. Na przykład odcięcie Iranu od SWIFT z powodu jego programu nuklearnego w 2012 roku spowodowało niestabilność walut i odpływ kapitału.
W 2014 roku, po tym jak Rosja zaanektowała Krym i wsparła siły separatystyczne na Ukrainie, niektórzy światowi przywódcy wezwali do odcięcia jej od SWIFT. Wycofali się jednak, gdy zdali sobie sprawę, jak szkodliwe byłoby to dla Europy.
Podobnie, zakazanie rosyjskim bankom dostępu do SWIFT mogłoby mieć w dłuższej perspektywie poważne konsekwencje dla rosyjskiej gospodarki i handlu międzynarodowego. Na przykład może odciąć międzynarodowe zyski z wydobycia ropy i gazu, które stanowią 40% jej dochodów.
